جمع شدگی زودرس مواد پایه سیمانی حاصل چند پدیده پیچیده فیزیکی شیمیایی است. ترک های زودرس در مقیاس میکروسکوپی هستند اما جمع شدگی هرچه بیشتر ماده در طول زمان ممکن است منجر به باز شدن ترک های موجود و ایجاد مشکلات بعدی می شود. جمع شدگی خودزا منحصرا در اثر هیدراته شدن سیمان ایجاد میشود و شرایط محیطی بر آن تاثیری ندارند. ملاتهای سیمانی و بتن های با نسبت آب به سیمان بسیار پایین مستعد و در معرض خشک شدگی داخلی می باشند و که منجر به جمع شدگی خود زا در این مواد میشود. زیرا این جمع شدگی با نسبت آب به سیمان پایین ارتباط دارد. هنگامی که این نسبت کم باشد٬ سیمان برای هیدراتاسیون آب را از حفره های بزرگ و حتی بسیار ریز مصرف می کند و این منجر به خشک شدگی ملات سیمانی و ترک دراز مدت در آن می شود.
یکی از روش های کاهش جمع شدگی خودزا عمل آوری داخلی می باشد که با تامین آب موردنیاز ملات سیمانی حفره های کوچک و تازه ایجاد شده را در وضعیت اشباع نگه می دارد. عمل آوری داخلی٫ آب عمل آوری اضافی و بیشتری را از طریق وارد کردن مواد متخلخل از پیش اشباع شده نظیر سنگدانه های سبک و پلیمرهای فوق جاذب در خمیر سیمان در حال هیدراته شدن تامین می نماید. مواد عمل آوری داخلی از قبیل سنگدانه های سبک اسکوریا ممکن است به خودی خود آثار قابل ملاحظه ای بر خواص ماده سیمانی بگذارند. بنابراین میزان بهینه ای از ان ها باید در ملات سیمانی استفاده شود.
در این تحقیق به منظور بررسی تاثیر میزان سبکدانه اسکوریا٫ درصد های حجمی مختلف اسکوریا جایگزین ماسه رودخانه ای شده است. این درصد ها عبارتند از ۰٪ (نمونه شاهد)٫ ۱۰٪٫ ۲۰٪٫ ۵۰٪ و۱۰۰٪. نمونه شاهد با نسبت وزنی سیمان به ماسه ۲.۷۵ به ۱ و نسب آب یه سیمان ۰.۳۴ طرح گردیده است.
نام گذاری نمونه ها بصپرت زیر است:
نام نمونه | C | L-10 | L-20 | L-50 | L-100 |
درصد جایگزینی | 10% | 20% | 50% | 100% |
جدول زیر انالیز شیمیایی و خصوصیات فیزیکی سیمان پرتلند نوع ۲ را نشان می دهد.
همانطور که در شکل زیر قابل مشاهده است میزان جمع دگی خودزا با افزایش میزان جایگزینی اسکوریا به شدت کاهش می یابد تا حدی که در حالت جایگزینی ۱۰۰٪ ماسه رودخانه ای با اسکوریا نه تنها جمع شدگی خودزا از بین رفته است٫ بلکه انبساط بسیتر اندکب در حدود ۰.۰۲۵٪ در آن قابل مشاهده است. در واقع در ماسه اسکوریای از پیش اشباع شده به عنوان یک منبع ذخیره آب داخلی عمل می کند.
مقاومت فشاری نمونه ها در نمودار زیر قابل مشاهده است:
همانطور که قابل مشاهده است مقاومت فشاری ملات های حاوی درصدهای مختلف سنگدانه اسکوریا تقریبا در تمامی سنین مشابه هستند جز در نمونه ای با ۱۰۰٪ جایگزینی اسکوریا به جای ماسه رودخانه ای. در این حالت٫ مقاومت فشاری ملات نسبتا کاهش ابل توجهی خواهد داشت.علت این امر را می توان به این مساله نسبت داد که ماسه اسکوریا بسیار ضعیف تر از ماسه رودخانه ای بوده و این امر می تواند عامل افت مقاموت در نمونه اخر شود. در هر حال تغییر قابل توجهی در نمونه ای که جایگزینی اسکوریا با ماسه رودخانه ای تا حدود ۵۰٪است مشاهده نمی شود.
درصد جذب آب در نمونه ها در شکل زیر نشان داده شده است:
همانطور که قابل مشاهده است خصوصیات انتقالی نمونه های ملات سیمانی ( خصوصیات جذب آب و اهنگ جذب اب اولیه و ثانویه) با افزایش بکارگیری اسکوریا در ملات افزایش می یابد. افزایش درصد جذب آب و جذب آب کاپیلاره می تواند منجر به کاهش دوام ماده سیمانی شود.
در صورتی که دوست دارید اطلاعات بیشتری درمورد بلوک سبک به دست آورید حتما به مقاله مربوط به بلوک سبک مراجعه کرده و آن را مطالعه فرمایید.
اسماعیلی٫ جمشید؛ کسائی٫ جلیل؛(۱۳۹۲)؛ «بررسی اثر عمل آوری داخلی به وسیله سنگدانه سبک اسکوریا بر جمع شدگی خودزا».