چند نوع شن و ماسه وجود دارد ؟ شن و ماسه چگونه شکل می گیرد ؟ کدام نوع شن و ماسه برای کدام یک از مصارف مناسب تر می باشد ؟
در پاسخ به سوالات بالا منابع و رفرنس های مختلفی وجود دارد اما تا به حال جوابی دقیق به این سوالات داده نشده.هر چند در مقالات و کتاب های مختلف پاسخ های متعددی را میابید اما منبع مرجعی هنوز از این موضوع وجود ندارد.باید بدانید که این مواد معدنی پر از مصارف مختلف می باشند و کاربرد های بسیاری دارند که اگر در غیر اینصورت بود،برای استخراج و جمع آوری آن این همه تجهیزات و وسائل صنعتی به کار نمی رفت !نمونه استفاده از شن و ماسه در صنعت ساختمان می باشد. از میلیون ها سال پیش انسان برای ساخت و ساز از مخلوط آب و خاک استفاده می کرده است و رفته رفته فرانسویان نام بتن را بر روی آن نهادند.بتن همواره با توجه به بالاتر بودن استحکام نسبت به فلز و آجر ،اولین گزینه برای ساخت و ساز ساختمان ها است.اما آیا می دانید عمده مواد تشکیل دهنده بتن چیست ؟ بله شن و ماسه ! با توجه به این موضوع ، شناخت شن و ماسه و بررسی جوانب مختلف آن امری لازم برای هر ساختمان ساز و یا مهندسی می باشد.
شن و ماسه از ماهیت سنگ های بزرگ می آیند.وقتی سنگ های غول پیکر و بزرگ در معرض هوازدگی و یا یخ زدگی آب درون شیار های آن قرار می گیرد ، سنگ بزرگ تبدیل به سنگ های کوچک تر می شود و همین فرآیند برای سنگ های کوچک تر تا جایی تکرار می شود تا از این روند تکرار شونده شن و ماسه تولید می شود.شایان ذکر است که به جز دو موردی که در ابتدای پاراگراف ذکر شد ، عوامل دیگری نیز می تواند تخته سنگ هایی با ابعاد بزرگ تر را به قطعات کوچک تر تقسیم کند.این عوامل می تواند سقوط سنگ در اثر وزش باد و تکان دادن و در نتیجه خرد شدن سنگ و یا بارش و باران و در نتیجه نفوذ آب (آب به صورت مایع وارد شیار ها شده و پس از یخ زدگی ، 9 درصد به حجمش اضافه خواهد شد و سنگ را از محل شیار خواهد شکست)نیز باشد.
البته این یک سوال کلی است.ما بر روی کره زمین انواع و اقسام شن و ماسه را می بینیم که هر کدام در نوع خود ابعاد و اندازه های مختلف و متفاوتی را دارا هستند.پس با این وجود تفاوت زیادیست مابین شن و ماسه ساختمانی با شن و ماسه تزئینی و یا شن و ماسه ای که جهت استحکام نمای ساختمان به کار می رود ! با تمام این اوصاف با دید کلی این مواد معدنی را (از نظر ابعاد) به چند دسته تقسیم بندی کرده اند.
به دانه های ریز سنگی ماسه بادی و به دانه های درشت تر ماسه و به همین ترتیب به دانه های درشت تر شن می گویند.این دسته بندی به ابعاد بزرگتری نیز تقسیم می شوند که می توان به قلوه سنگ ، پاره سنگ و تخته سنگ و صخره نیز اشاره داشت.
به طور کلی دانه های سنگی که قطر آن ها 2 میلیمتر و یا کوچکتر(بین 2 تا 0/02 میلیمتر
08/ تا 0/8) این باشند را ماسه می نامند.
ماسه های درشت: ماسه های درشت به ماسه هایی گفته می شود که ابعاد آن از 1 الی 2 میلیمتر می باشد.
ماسه های متوسط:ماسه های متوسط به ماسه هایی با ابعاد 0/05 تا 1 میلیمتر می گویند.
ماسه های ریز:این ماسه های ابعادی مابین 0/02 تا 0/5 میلیمتر را دارا هستند.
سنگدانه هایی با قطر بالای 2 میلیمتر را شن می نامند.شن ها نیز مانند ماسه ها دسته بندی های مختلفی دارند که با نام های بادامی ، سوزنی ، پولکی و … در بازار شناخته می شوند.